اتاق تمیز صنعتی چیست و کاربردهایش

اتاق تمیز صنعتی بسیار با اهمیت می باشد. طیف بسیار متنوعی از محصولات صنعتی، فرآیندها و رویه ها نیازمند محیطی است که در آن متغیرهای خاص باید به دقت کنترل شوند تا از ایمنی، دقت، بازده محصول و کیفیت مناسب در طول فرآیند تولید اطمینان حاصل شود. شرایط محیطی نامطلوب می تواند منجر به نتایج نامطلوب فرآیند شود که معمولاً با زمان دوباره کاری و سایر پیامدهای هزینه منفی همراه است.

اتاق تمیز صنعتی چیست؟

اتاق‌های تمیز محیطی را ایجاد می‌کنند که در آن می‌توان عملیات‌های با تقاضای بالا و دقیق را انجام داد. این اتاق‌ها که زمانی محدود به آزمایشگاه‌های نیمه‌رساناهای پیشرفته، تحقیقات دانشگاهی و علوم زیستی بودند، اکنون در بخش‌های دیگر از جمله خودروسازی، تولید مواد غذایی و صنایع بیوتکنولوژی به کار گرفته می‌شوند.

اتاق تمیز ممکن است به عنوان یک منطقه محصور مهندسی شده و با دقت طراحی شده در یک مرکز تولیدی یا تحقیقاتی تعریف شود. این اتاق ها امکان کنترل دقیق، نظارت و نگهداری محیط داخلی را فراهم می کنند.

به طور سنتی، اتاق‌های تمیز عمدتاً برای محدود کردن آلودگی‌هایی مانند گرد و غبار، بخارات، میکروب‌ها، الیاف و پوسته‌های پوستی یا برای جلوگیری از خطرات بیولوژیکی استفاده می‌شدند. با این حال، آنها در حال حاضر معمولاً برای تنظیم سایر خواص نیز استفاده می شوند، از جمله:

• درجه حرارت
• رطوبت
• جریان هوا
• فیلتراسیون
• فشار

کلاس کلین روم

هر اتاق بسته به صنعت و کاربرد خاص به سطح تمیزی متفاوتی نیاز دارد. در حالی که برخی از اتاق‌ها برای موقعیت‌هایی که باید استانداردهای سخت‌گیرانه را رعایت کنند، طرح‌های پیچیده‌ای ارائه می‌دهند، برخی دیگر ممکن است برای انجام عملکردهای ساده‌تر یا ارائه راه‌حل‌های قابل حمل طراحی شوند.

برای تمایز بین الزامات مختلف اتاق تمیز، مشخصات ISO 14644 اتاق های تمیز را در ۹ کلاس مختلف طبقه بندی می کند که کلاس ۱ دارای تمیزترین کیفیت هوا با کمترین میزان ذرات و کلاس ۹ دارای کمترین استانداردهای تمیزی است.

به عنوان مثال، نانوتکنولوژی و الکترونیک دقیق نیاز به کنترل دقیق اندازه و مقدار ذرات هوای مجاز در اتاق تمیز دارند. دما، رطوبت و سطوح هدایت الکتریکی از جمله پارامترهایی هستند که باید تنظیم شوند. برای این برنامه، معمولاً یک اتاق تمیز صنعتی کلاس ۱ مورد نیاز است.

کاربرد کلین روم

• هوافضا
• موشک سازی
• صنایع غذایی
• خودروسازی
• فناوری هسته ای
• صنعت کشاورزی
• فناوری اطلاعات
• اپتیک
• الکترونیک
• داروسازی
• بیوتکنولوژی
• علوم زیستی
• آزمایشگاه های تحقیقاتی
• اتاق عمل
• تولید البسه بهداشتی
• اتاق رنگ

تولید قطعات الکترونیکی

نیروهای ساکن، تداخل الکترومغناطیسی، دما و رطوبت می توانند به طور مستقیم بر کیفیت محصولات الکترونیکی تأثیر بگذارند. اتاق های تمیز در این صنعت برای به حداقل رساندن خطاها و کاهش هزینه های عملیاتی بسیار مهم هستند. کلین روم الکترونیکی معمولاً در محدوده کلاس ۱ تا ۶ قرار دارند.

بیوتکنولوژی

حوزه بیوتکنولوژی به طور مداوم مایعات حساس، مواد آلی و سلول های زنده را کنترل می کند. کوچکترین آلودگی از هر منبع ناخواسته می تواند منجر به کاهش نرخ زنده ماندن سلول و نتایج آزمایش نادرست شود. اتاق های تمیز در زمینه بیوتکنولوژی معمولاً بین ایزو کلاس ۵ و کلاس ۸ مشخص می شوند.

پارامترهای طراحی کلین روم

• میزان فعالیت و حرکت بدنی
• مقدار انتشار فردی
• نوع البسه زیر بر بدن
• منطقه جغرافیایی
• نوع تولیدات
• کلاس مورد نظر
• آلودگی لوازم مورد استفاده
• قوانین FDA

علوم زیستی

مشابه حوزه بیوتکنولوژی، صنعت علوم زیستی مایعات و مواد آلی حاوی سلول‌هایی را که به آلودگی خارجی بسیار حساس هستند، ذخیره و دستکاری می‌کند. کاربردهای دارویی و سایر علوم زیستی نیز ممکن است از مواد شیمیایی و ترکیبات خطرناک استفاده کنند. اتاق های تمیز در زمینه علوم زیستی نیز بین ایزو کلاس ۵ و کلاس ۸ مشخص شده است.

پارامترهای تعیین قیمت کلین روم

• نوع کلاس
• نوع تولیدات
• متراژ و تعداد طبقات
• دستگاه های مورد نظر
• جنس متریال درخواستی
• نوسانات ارزی
• ظرفیت تجهیزات تهویه مطبوع

تولید مواد غذایی

اتاق تمیز صنعتی تولید مواد غذایی برای حفظ محیط‌های بهداشتی به کار گرفته شده‌اند و به تولیدکنندگان در تولید محصولات مناسب برای مصرف انسان کمک می‌کنند. کلاس های ISO برای اتاق های تمیز در این صنعت به دلیل حساسیت متفاوت محصولات غذایی مختلف به آلودگی، بسیار متفاوت است.

خودروسازی

صنعت خودرو از زمان معرفی اولین وسیله نقلیه تجاری در دسترس به طور قابل توجهی تکامل یافته است. وسایل نقلیه مدرن از مدارهای حساس و اجزای کامپیوتری تشکیل شده اند که ممکن است به راحتی توسط شرایط محیطی نامطلوب در طول فرآیند ساخت آسیب ببینند.

تجهیزات تهویه مورد نیاز

• هواساز هایژنیک
• پس باکس
• اگزاست فن
• هود
• بویلر
• فن کویل
• چیلر تراکمی

مراحل ورود به اتاق تمیز صنعتی

روش‌های ورود به کلین روم بسته به صنعت و طبقه‌بندی ISO اتاق متفاوت است. با این حال، گام اول معمولاً شامل آمادگی شخصی است. این شامل اطمینان از عدم استفاده از محصولاتی مانند لوازم آرایشی، اسپری مو، عطرها یا سایر آلاینده‌های احتمالی قبل از ورود است. علاوه بر این، وسایلی مانند مداد و مقوا که می توانند ذرات را از بین ببرند، نباید به داخل اتاق حمل شوند.

لباس مناسب نیز باید مطابق با طبقه بندی اتاق تمیز پوشیده شود. این ممکن است شامل دستکش، ماسک، کلاه، کتانی، چکمه، یا روپوش باشد. همچنین باید به لباس هایی که زیر لباس اتاق تمیز پوشیده می شوند توجه شود.

پس از ورود به اتاق تمیز، پروتکل های مناسب باید رعایت شود. ایستگاه های کاری و پوشاک باید همیشه تمیز باشند. برای کاربردهای بسیار حساس در انتهای پایین‌تر مقیاس طبقه‌بندی اعداد ISO که نظارت دقیق‌تری دارد، ممکن است به حرکات آهسته و یکنواخت نیاز باشد زیرا حرکات سریع یا تند می‌تواند ذرات را از بین ببرد.

نقشه های مورد نیاز ساخت اتاق تمیز صنعتی

• تاسیسات الکتریکی
• تاسیسات مکانیکی
• پلان کلین روم
• نمای کلین روم

خروج از کلین روم

هنگام خروج از کلین روم نیز باید به شدت از پروتکل ها پیروی کرد. تمام لباس‌ها، به جز لباس‌های قابل شستشو، باید طبق قوانین تعیین‌شده هنگام خروج از اتاق تمیز دور ریخته شوند.

اتاق‌های تمیز ثابت کرده‌اند که دارایی ارزشمندی برای صنایع مختلف هستند. با این حال، مهم است که با طبقه بندی های مختلف کلین روم آشنا شوید تا اطمینان حاصل کنید که اتاق مطابق با برنامه مورد نظر عمل می کند.