اتاق تمیز (Clean Room) چیست؟

تمیزی در تضاد با آلودگی است، پس با همین بیان اتاق تمیز(کلین روم) به اتاقی اطلاق می گردد که میزان آلودگی آن در کمترین حد خود باشد و مقدار آن بسته به نوع استاندارد درنظر گرفته برای اتاق تمیز (clean room) از یه حدی تجاوز نکند. به عبارت دیگر آلودگی آن تحت کنترل باشد.

تعریف آلودگی در اتاق های تمیز

اغلب افراد جامعه آلودگی را خاک، ذرات و هر چیز چرک و شیمیایی را به عنوان آلودگی بیان می کنند اما معنای آن برای طراحی اتاق های تمیز متفاوت است.بر اساس تعریفی که موسسه بین المللی علوم و فن آوری محیط زیست انجام داده است آلودگی، هر ماده خارجی است که دارای اثر مشخصی بر روی محصول تولیدی یا فرآیند تولید می باشد.

آلودگی های اتاق تمیز

• ذرات معلق در هوا
• ارتعاشات
• ذرات بخار مایعات
• اختلاف فشار
• تغییرات دمایی

الزامات اتاق تمیز

نکته بسیار مهم دیگر تعداد افرادی می باشد که به طور معمول در کلین روم فعالیت می کنند. همچنین اطلاع یافتن از تایم کاری و زمان هایی که کارکنان بیشترین حضور خود را در اتاق تمیز دارند اهمیت دارد. نوع سیستم ها و تجهیزاتی که در اتاق های تمیز نیز باید درنظر گرفته شود زیرا برای جلوگیری از آلودگی دمایی و همچنین اختلاف فشار باید طراحی های خاصی صورت بگیرد.

تجهیزات اتاق تمیز

استفاده از تجهیزات اتاق تمیز یا کلین روم برای صنعت پزشکی این نیاز اساسی را برطرف می‌کند. کلین روم می‌تواند شرایط داخل اتاق را در حد متعادل نگه دارد و طبق استانداردهای صنعت پزشکی، خطرات ناشی از عفونت و آلودگی را حذف کند.

مطابق با همین نوع کاربرد، انواع اتاق تمیز در کلاس یا طبقه بندی های مختلف طراحی و ساخته می شوند. هر یک از انواع کلین روم می توانند سطح قابل قبولی از محیط استریل را برای صنعت پزشکی، مراکز درمانی، بیمارستان، آزمایشگاه و غیره تامین کنند.

استاندارد ایزو برای کلین روم

معروف ترین استاندارد شناخته شده برای کلین روم، استاندارد ایزو است. کد این استاندارد به صورت ۱۴۶۴۴ تعریف می‌شود. بر همین مبنا، ساخت تجهیزات پزشکی در اتاق تمیز با استاندارد ایزو عدد ۵ تا ۸ انجام می‌گیرد.

برخی از کشورها به خصوص کشورهای آمریکایی کلین روم تجهیزات پزشکی را با کلین روم تجهیزات دارویی به صورت مجزا طبقه بندی می کنند. هر یک از این دو کد به صورت زیر نمایش داده می شود:

• ISO 13485  / پزشکی
•  USP 800 / دارویی

مراحل طراحی و ساخت کلین روم

• به کارگیری سیستم هایی که آلودگی را به حداقل برسانند.
• درنظر گرفتن محیطی برای ورود و خروج کارکنان به صورتی که کارکنان بدون تعویض لباس نتوانند وارد محیط کلین روم شوند.
• درنظر گرفتن رنگ مناسب برای داخل کلین روم و تطبیق داشتن آن با نوع فعالیتی که درآن صورت می گیرد.
• نورپردازی مناسب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
• طراحی محیط به گونه ای باشد که تمیزکاری و نظافت به راحتی صورت بگیرد.