اتاق تمیز (Clean Room) چیست؟
تمیزی در تضاد با آلودگی است، پس با همین بیان اتاق تمیز(کلین روم) به اتاقی اطلاق می گردد که میزان آلودگی آن در کمترین حد خود باشد و مقدار آن بسته به نوع استاندارد درنظر گرفته برای اتاق تمیز (clean room) از یه حدی تجاوز نکند. به عبارت دیگر آلودگی آن تحت کنترل باشد.
تعریف آلودگی در اتاق های تمیز
اغلب افراد جامعه آلودگی را خاک، ذرات و هر چیز چرک و شیمیایی را به عنوان آلودگی بیان می کنند اما معنای آن برای طراحی اتاق های تمیز متفاوت است.بر اساس تعریفی که موسسه بین المللی علوم و فن آوری محیط زیست انجام داده است آلودگی، هر ماده خارجی است که دارای اثر مشخصی بر روی محصول تولیدی یا فرآیند تولید می باشد.
به عنوان مثال می توان موارد زیر را به صورت آلودگی درنظر گرفت:
- ذرات معلق در هوا
- ارتعاشات
- ذرات بخار مایعات
- اختلاف فشار
- تغییرات دمایی
الزامات اتاق تمیز
هنگام ثبت سفارش برای طراحی و ساخت اتاق های تمیز باید از موارد پیش پا افتاده اما مهمی با خبر شویم. پیش از همه باید از سفارش دهنده مساحت مورد نیاز برای فعالیت کارکنان بخش کلین روم را بپرسیم تا بر اساس آن تجهیزات مناسبی را در طراحی خود در نظر بگیریم.
نکته بسیار مهم دیگر تعداد افرادی می باشد که به طور معمول در کلین روم فعالیت می کنند. همچنین اطلاع یافتن از تایم کاری و زمان هایی که کارکنان بیشترین حضور خود را در اتاق تمیز دارند اهمیت دارد. نوع سیستم ها و تجهیزاتی که در اتاق های تمیز نیز باید درنظر گرفته شود زیرا برای جلوگیری از آلودگی دمایی و همچنین اختلاف فشار باید طراحی های خاصی صورت بگیرد.
مراحل طراحی و ساخت کلین روم
- به کارگیری سیستم هایی که آلودگی را به حداقل برسانند.
- درنظر گرفتن محیطی برای ورود و خروج کارکنان به صورتی که کارکنان بدون تعویض لباس نتوانند وارد محیط کلین روم شوند.
- درنظر گرفتن رنگ مناسب برای داخل کلین روم و تطبیق داشتن آن با نوع فعالیتی که درآن صورت می گیرد.
- نورپردازی مناسب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
- طراحی محیط به گونه ای باشد که تمیزکاری و نظافت به راحتی صورت بگیرد.
